Phương pháp STEAM trong giáo dục #5 điều cần biết để dùng ĐÚNG

Đóng góp bởi: CN, 27 Th10 2024 09:01:50 +0700
Mamnonphucan-5

Phương pháp STEAM được xem là mô hình giáo dục hiện đại bậc nhất, xuất hiện từ những năm 2000 tại Mỹ và ứng dụng tại Việt Nam vào năm 2012. Cho đến nay, nó đã trở thành phương pháp giáo dục phổ biến được nhiều trường học áp dụng, trong đó có Trường Mầm non Song ngữ Phúc An.

Mời quý phụ huynh dành ra 5 phút để đọc bài viết này, để tìm hiểu về phương pháp giáo dục của nhà trường và hiểu rõ hơn về những gì con em mình được học tại đây!

Phương pháp dạy học STEAM là gì?

STEAM nghĩa tiếng Việt là gì?

STEAM không phải là từ tiếng Anh khi được dịch sang tiếng Việt sẽ mang nghĩa là hơi nước, năng lượng hơi nước, bốc hơi hay nghĩa tương đương. STEAM cũng không phải là kho chứa game PC khá phổ biến ở Việt Nam. Mà STEAM chính là từ viết tắt của 5 chữ cái đầu tiên trong ngành giáo dục, đó là:

  • S: Science (Khoa học)
  • T: Technology (Công nghệ)
  • E: Engineering (Kỹ thuật)
  • A: Art (Nghệ thuật)
  • M: Mathematics (Toán học)

Phương pháp STEAM 1

STEAM là gì trong giáo dục?

Như đã nói ở trên, STEAM là tên của một phương pháp giáo dục có sự kết hợp giữa 05 yếu tố khác nhau, gồm: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật), Art (Nghệ thuật), Mathematics (Toán học).

Phương pháp STEAM ra đời khi nào?

Tiền thân của phương pháp STEAM là STEM, được ra đời vào khoảng năm 90 tại Mỹ, sau đó phổ biến hơn vào những năm 2000. STEAM được ứng dụng tại nhiều quốc gia khác nhau như Anh, Úc, Đức, Canada, Nhật Bản, Trung Quốc,… Tại Việt Nam, STEAM xuất hiện và được ứng dụng rộng rãi từ năm 2012 cho đến nay.

Đặc trưng của giáo dục STEAM là gì?

  • Thứ nhất, lấy trẻ em làm trung tâm: Tôn trọng sự tự do của trẻ, để trẻ được tự do khám phá, vui chơi, để trẻ được học hỏi và trải nghiệm theo sở thích, hứng thú.
  • Thứ hai, giáo viên sẽ là người đồng hành: Giữ vai trò tổ chức, hướng dẫn, tạo cơ hội và quan sát, phát hiện những điểm mạnh/yếu của trẻ, từ đó vun đắp, bồi dưỡng thêm.
  • Thứ ba, giáo dục tích hợp và lồng ghép: Bất cứ hoạt động nào cũng kết hợp nhiều yếu tố khác nhau để trẻ được học hỏi một cách toàn diện.
  • Thứ tư, học từ những thứ đơn giản, gần gũi: Không đề cao các kiến thức “cao siêu” mà sẽ để trẻ làm quen, học hỏi từ những thứ đơn giản, gần gũi nhất.
  • Mamnonphucan-4

5 lĩnh vực của STEAM là gì?

1 Science (Khoa học): Thông qua việc quan sát, mô tả, đo đạc, thực nghiệm,… để phân tích, suy luận và giải thích các hiện tượng tự nhiên trong đời sống hàng ngày.
2 Technology (Công nghệ): Trẻ sẽ được sử dụng các công cụ, máy móc, phương pháp kỹ thuật để giải quyết vấn đề hoặc tìm hiểu các vấn đề một cách trực quan, sinh động thông qua ứng dụng công nghệ vào học tập.
3 Engineering (Kỹ thuật): Trẻ sẽ được tham gia vào hoạt động thiết kế, chế tạo, lắp ráp các công cụ, cấu trúc để tạo thành những sản phẩm có giá trị và ý nghĩa.
4 Art (Nghệ thuật): Trẻ sẽ được sáng tạo, khám phá thông qua nhiều bộ môn nghệ thuật khác nhau. Thông qua đó để phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu cho từng trẻ.
5 Mathematics (Toán học): Trẻ sẽ được làm quen về các con số, về định lượng ít hoặc nhiều hơn, về hình khối,… để có nền tảng cơ bản trước khi tiếp cận với các kiến thức sâu xa.

So sánh STEAM với các phương pháp giáo dục khác

STEAM và giáo dục truyền thống

Điểm giống: Cả hai phương pháp giáo dục đều hướng đến mục đích giúp trẻ hình thành nhận thức, phát triển trí tuệ, kỹ năng xã hội.

Điểm khác: Khác nhau về PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC.

Phương pháp STEAM Phương pháp giáo dục truyền thống
– Chú trọng việc ứng dụng kiến thức được học vào thực hành, giải quyết vấn đề.

– Kích thích khả năng sáng tạo của trẻ, để trẻ tự do khám phá, tư duy.

– Các môn học được lồng ghép và kết hợp với nhau.

– Học sinh giữ vai trò trung tâm và giáo viên sẽ là người hướng dẫn.

– Đánh giá kết quả học sinh thông qua cả QUÁ TRÌNH.

– Truyền đạt kiến thức thụ động, ít vận dụng kiến thức vào thực hành, thực tế.

– Đi theo nguyên tắc cứng nhắc, hạn chế khả năng sáng tạo của trẻ.

– Các môn học được dạy đơn lẻ, học gì thi nấy.

– Giáo viên giữ vai trò trung tâm giảng dạy học sinh.

– Đánh giá kết quả học sinh thông qua các bài kiểm tra.

STEAM và STEM

Điểm giống: Về cơ bản, giáo dục STEM và STEAM là giống nhau. Cả hai đều nhấn mạnh đến sự tương tác thực tế và khám phá, giúp học sinh không chỉ hiểu về kiến thức và còn có các năng lực, phẩm chất cần thiết.

Điểm khác: Sự khác nhau giữa STEAM và STEM chính là STEAM có thêm yếu tố A – Art (Nghệ thuật). Trong khi STEM tập trung vào khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học; thì STEAM tập trung thêm vào nghệ thuật, chú trọng sự sáng tạo của học sinh, khuyến khích trẻ tư duy, khám phá và phát triển ý tưởng, từ đó có tư duy đa chiều và kỹ năng đa dạng.

STEAM và Reggio Emilia

Điểm giống: Cả hai phương pháp đều lấy học sinh làm trung tâm, chú trọng phát triển kỹ năng mềm như kỹ năng tư duy sáng tạo, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giải quyết vấn đề,… Và giáo viên giữ vai trò là người đồng hành giúp khai phá tiềm năng của từng trẻ.

Điểm khác:

Phương pháp STEAM

Phương pháp Reggio Emilia

– Có nguồn gốc từ Hoa Kỳ.

– Chú trọng vào thực hành và đề cao tính ứng dụng thông qua các hoạt động nghiên cứu, thí nghiệm, chế tạo.

– Tích hợp kiến thức từ nhiều môn học với nhau để trẻ hiểu vấn đề một cách toàn diện.

– Có nguồn gốc từ nước Ý.

– Lắng nghe và thấu hiểu nhu cầu của từng trẻ, mỗi trẻ được làm chủ việc học tập và phát triển bản thân.

– Học tập thông qua cách đặt câu hỏi, tìm tòi và khám phá môi trường xung quanh.

STEAM và Montessori

Điểm giống: Cả hai phương pháp chú trọng đến việc phát triển các giác quan và sử dụng nhiều giáo cụ khác nhau (sách, báo, âm nhạc, tranh ảnh,…) vào trong học tập. Xem toán học là yếu tố không thể thiếu, đồng thời kết hợp hài hòa giữa toán học với các lĩnh vực khác nhau để trẻ thấu hiểu toàn diện.

Điểm khác:

Phương pháp STEAM Phương pháp Montessori
– Không phân nhóm theo tuổi.

– Trí tưởng tượng được khuyến khích thông qua các kỹ năng giải quyết vấn đề.

– Công nghệ được ứng dụng trong học tập, kết hợp với 04 yếu tố khác nhau trong suốt quá trình học tập của trẻ.

– Phân nhóm theo độ tuổi: mầm non, 3 – 6 tuổi, 6 – 9 tuổi, 9 – 12 tuổi, 12 – 14 tuổi.

– Trí tưởng tượng được khuyến khích thông qua quá trình luyện tập và trải nghiệm thực tế.

– Không khuyến khích sử dụng công nghệ trong học tập.

Giáo dục STEAM để làm gì? Lợi ích & tầm quan trọng

Xây dựng và phát triển các kỹ năng cần thiết cho trẻ

Phương pháp giáo dục STEAM giúp trẻ được rèn luyện và phát triển các kỹ năng sau:

  • Kỹ năng đặt vấn đề
  • Kỹ năng truy vấn
  • Kỹ năng quan sát
  • Kỹ năng làm việc nhóm
  • Kỹ năng tư duy phản biện
  • Kỹ năng giao tiếp
  • ….

Truyền cảm hứng giúp trẻ chủ động hơn trong học tập

Phương pháp STEAM để trẻ tự do khám phá, học hỏi; được trực tiếp tham gia vào suốt quá trình học tập; đề cao thực hành hơn là lý thuyết khô khan. Nhờ vậy, bé hứng thú hơn với việc học, và học cũng chính là chơi và trong lúc chơi chính là bé đang được học hỏi.

Khơi gợi khả năng sáng tạo, khai phá tiềm năng của trẻ

Sự khác biệt giữa phương pháp giáo dục STEAM với các phương pháp khác chính là yếu tố Art (Nghệ thuật) được ứng dụng và đề cao. Mọi bộ môn đều được lồng ghép yếu tố nghệ thuật nhằm đem đến không khí vui vẻ, giúp trẻ vừa học vừa chơi, kích thích khả năng tư duy và dễ dàng tiếp thu kiến thức.

Tìm hiểu phương pháp STEAM trong giáo dục mầm non

STEAM mầm non là gì?

Là phương pháp giáo dục STEAM được áp dụng từ cấp mầm non. Các chuyên gia giáo dục cho biết, trẻ từ 3 – 5 tuổi là giai đoạn phát triển trí tuệ nhanh nhất, có sự tò mò và khám phá về thế giới xung quanh đạt mức cao nhất. Vì vậy đây là thời điểm “vàng” lý tưởng để bắt đầu học STEAM.

Phương pháp STEAM 4

Quy trình 5E trong STEAM mầm non

Giai đoạn 1: Engage (Gắn kết)

Thầy cô sẽ thăm dò trẻ thông qua các câu hỏi đơn giản, đồng thời tạo tình huống để trẻ cảm thấy tò mò, hứng thú.

Giai đoạn 2: Explore (Khám phá)

Khám phá sâu hơn về đặc điểm, tính chất của vấn đề. Giai đoạn này thầy cô sẽ khuyến khích trẻ đặt câu hỏi, thông qua đó để tăng cường khả năng quan sát, tư duy và phân tích của trẻ.

Giai đoạn 3: Explain (Giải thích)

Từ các câu hỏi của trẻ, thầy cô sẽ phân tích và giải thích cặn kẽ các vấn đề. Ngoài việc sử dụng lời nói, thầy cô sẽ sử dụng thêm sách báo, tranh ảnh, video,… để tăng sự sinh động và giúp trẻ ghi nhớ tốt hơn.

Giai đoạn 4: Elaborate (Áp dụng)

“Học đi đôi với hành”, sau khi giải thích cho trẻ nghe bằng lý thuyết thì đây là bước áp dụng thông qua việc thực hành thực tế. Giai đoạn này giúp trẻ thấu hiểu, vận dụng và phát triển kỹ năng một cách toàn diện.

Giai đoạn 5: Evaluate (Đánh giá)

Thầy cô sẽ quan sát và đánh giá từng trẻ thông qua việc đặt câu hỏi hoặc làm bài kiểm tra. Kết thúc, thầy cô biết được khả năng của từng trẻ, từ đó đưa ra các phương án bồi dưỡng hoặc điều chỉnh sao cho phù hợp.

Ứng dụng STEAM cho trẻ mầm non

1. Thông qua các trò chơi.

Thầy cô tạo ra các hoạt động thực tế và trải nghiệm đơn giản để trẻ khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh.

Ví dụ: Trò chơi chìm hay nổi, kéo co, đập bóng, trời nắng – trời mưa, xếp hình, mực tàng hình, đèn đỏ – đèn xanh,…

2. Thông qua các dự án.

Thầy cô tạo ra các dự án để trẻ tham gia từ A – Z, dĩ nhiên sẽ luôn có sự đồng hành của giáo viên. Các dự án sẽ được kết hợp, lồng ghép 5 yếu tố Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học để trẻ vừa học vừa chơi, vừa khám phá và vừa tăng sự hiểu biết.

Ví dụ: Dự án làm thiệp 20/10, dự án trồng cây, dự án làm kem, dự án làm thuyền từ giấy, dự án làm kẹo dẻo,…

3. STEAM ngay tại nhà.

Ba mẹ hoàn toàn có thể dạy trẻ bằng phương pháp STEAM thông qua các hoạt động như:

  • Tìm hiểu về đồ vật trong nhà hay xung quanh môi trường sống.
  • Cùng trẻ sáng tạo từ những nguyên liệu đơn giản, dễ tìm, ví dụ giấy, bìa, hộp,,…
  • Đố vui và thường xuyên đặt câu hỏi để kích thích sự tư duy, phản xạ và kỹ năng giải quyết vấn đề của trẻ.

Phòng học STEAM – nơi quyết định sự thành/bại của phương pháp giáo dục

Phương pháp giáo dục STEAM đòi hỏi phòng học cần được thiết kế đặc biệt để phù hợp với việc dạy và học. Các yếu tố cần được đảm bảo gồm:

  • Sự linh hoạt: Phù hợp với nhiều tiết học STEAM khác nhau.
  • Đầy đủ công nghệ: Gồm TV, màn hình, máy in, máy tính,…
  • Sắp xếp khoa học: Đảm bảo không gian rộng rãi, thực hành dễ dàng, lấy đồ thuận tiện,…
  • Sạch sẽ và an toàn: Trẻ em luôn hiếu động, đặc biệt là lứa tuổi mầm non luôn tò mò và khám phá nên sự an toàn của phòng học cần được đảm bảo, chú trọng.
  • Thẩm mỹ và sáng tạo: STEAM đề cao tính nghệ thuật nên phòng học STEAM cũng cần được thiết kế đẹp mắt, sinh động và hấp dẫn.

Phương pháp STEAM 6

Một trường học hiện đại sẽ xây dựng nên các phòng học STEAM đạt chuẩn. Mỗi một lớp học STEAM sẽ được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho việc dạy và học. Đi kèm với đó là hệ thống giáo viên được đào tạo bài bản, có kiến thức chuyên môn và nghiệp vụ, và đặc biệt phải hiểu rõ phương pháp giáo dục STEAM để đào tạo nên thế hệ học sinh STEAM chất lượng cao. Các bậc phụ huynh cần tìm hiểu kỹ tất cả những điều này khi chọn trường nếu muốn con học tập phương pháp giáo dục STEAM.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *